Bà Mai 91 tuổi chịu đựng tình trạng trên suốt 10 năm nay song nghĩ do lớn tuổi và sinh đẻ nhiều nên cơ quan sinh dục bị "lão hóa tự nhiên không chữa được". Khi khối sa kéo tử cung và bàng quang ra khỏi âm hộ gây đau đớn khó chịu, bà cụ không dám đi lại và sinh hoạt quanh giường của mình. Gần đây khối sa diễn tiến nặng làm cho bà cụ không thể đi tiểu được. Nước tiểu tồn đọng lâu ngày trong bàng quang gây nhiễm khuẩn niệu dẫn đến bí tiểu, sốt cao và lạnh run, bệnh nhân mới được người nhà đưa đến bệnh viện.

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Hoàng Đức, Trưởng khoa Tiết niệu, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, đã điều trị cho bệnh nhân hết nhiễm trùng đường tiểu, sau đó phẫu thuật nội soi ổ bụng để khâu treo khối sa sinh dục. Khối sa sinh dục đã được kéo về vị trí cũ, không còn xuất hiện ở âm hộ gây khó chịu cho người bệnh. Sau mổ một ngày, bà cụ hồi phục tốt và đi lại thoải mái hơn.

Bệnh nhân được theo dõi sau phẫu thuật tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM. Ảnh: TT.

Bác sĩ Đức giải thích sa sinh dục (hoặc sa các cơ quan vùng chậu) là tình trạng bàng quang, tử cung hoặc trực tràng bị sa ra khỏi âm hộ. Bệnh lý này ảnh hưởng đến 41% phụ nữ trên 60 tuổi, đa phần bệnh nhân không đi điều trị mà âm thầm chịu đựng. Trung bình mỗi tháng phòng khám Tiết niệu đều tiếp nhận từ 50 đến 60 ca sa sinh dục có chỉ định phẫu thuật. Hầu hết trường hợp này không được chữa trị từ sớm nên bệnh diễn tiến nặng, ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống.

Theo bác sĩ, nguyên nhân của sa sinh dục là hệ thống cơ và dây chằng vùng đáy chậu bị lão hóa, nhão ra nên không còn khả năng giữ các cơ quan vùng chậu ở đúng vị trí tự nhiên của các cơ quan đó. Ở giai đoạn sớm, người bệnh thường thấy có khối phồng ở vùng âm hộ. Khối này xuất hiện không thường xuyên, chỉ nhận thấy khi ngồi xổm, ho hoặc rặn đi cầu. Càng ngày khối phồng vùng âm hộ càng sa ra ngoài nhiều và thường xuyên hơn. Đến giai đoạn nặng, khối sa lộ hẳn ra ngoài âm hộ, không đẩy vào trong âm đạo được.

Ở giai đoạn sớm khi các cơ quan vùng chậu bị sa ít, phương pháp điều trị chủ yếu là bảo tồn bằng các bài tập vật lý trị liệu vùng chậu. Giai đoạn muộn, bệnh nhân cần phẫu thuật để củng cố và tăng sức kéo của hệ thống dây chằng vùng chậu. Có 2 lựa chọn là mổ qua ngả âm đạo hoặc nội soi ổ bụng. Phẫu thuật viên sẽ dùng các mảnh vật liệu sinh học để thay thế các dây chằng đã bị lão hóa.

Để phòng ngừa bệnh sa sinh dục, bác sĩ khuyên phụ nữ tránh tình trạng béo phì, táo bón, hạn chế bài tập làm tăng áp lực trong ổ bụng. Khi chớm có các dấu hiệu sa sinh dục phải đi khám ở bác sĩ chuyên khoa để có biện pháp điều trị thích hợp, tránh khối sa diễn tiến nặng hơn phải phẫu thuật.