Theo bác sĩ Trà Anh Duy, sùi mào gà hay còn gọi bệnh mồng gà, mụn cóc sinh dục, thường xuất hiện tại cơ quan sinh dục nam giới và phụ nữ do virus HPV gây ra. Có nhiều nguyên nhân gây ra bệnh sùi mào gà, được chia làm 3 nhóm:

- Quan hệ tình dục không an toàn: Bệnh lây qua giao hợp nam nữ thông thường, quan hệ bằng miệng, quan hệ qua hậu môn. Nhiều người cho rằng quan hệ bằng miệng sẽ không lo mắc bệnh nhưng thực tế virus HPV có ở cả cơ quan sinh dục, máu, tuyến nước bọt, các dịch nhầy của người bệnh.

- Từ mẹ sang con: Nữ giới bị bệnh sùi mào gà trong thời kỳ mang thai có thể lây cho thai nhi ngay từ khi còn trong bụng mẹ thông qua cuống rốn, nước ối hoặc lúc chuyển dạ, khi trẻ đã được sinh ra, tiếp xúc với máu, dịch sản hoặc do bú sữa mẹ sau này.

- Virus sùi mào gà tồn tại trong dịch nhờn chảy ra từ các mụn sùi mào gà nên khi có sự tiếp xúc thân mật như ôm, hôn, dùng chung đồ dùng cá nhân như bàn chải đánh răng, quần lót, tắm chung bồn… hoặc vô tình cọ vùng da hở của mình vào các dịch này cũng làm lây nhiễm bệnh. Tuy nhiên trường hợp này thường khá hiếm gặp, chỉ chiếm một tỷ lệ rất nhỏ trong số các ca lây nhiễm sùi mào gà. 

Bác sĩ Duy cho biết, thời gian ủ bệnh của sùi mào gà thường là 3 tuần đến 8 tháng. Virus sùi mào gà có các biểu hiện không hoàn toàn như nhau trên cơ thể nam và nữ giới. Thông thường bệnh sớm có các triệu chứng điển hình ở nam giới, do vậy việc điều trị nhanh chóng mang lại kết quả tốt. Với nữ giới bệnh thường có diễn biến khá âm thầm cho đến khi tình trạng nặng người bệnh mới phát hiện ra.

Ảnh: Condyloma acuminatum

Triệu chứng sùi mào gà ở nam giới

Bề mặt các nốt sùi mào gà ẩm ướt, ấn vào thấy có mủ chảy ra, dễ bị chảy máu, tổn thương. Trên thân dương vật xuất hiện các mụn mọc đơn lẻ, nhô cao như những nhú gai, màu hồng, có chân hoặc cuống, không có cảm giác ngứa ngáy, đau hay khó chịu. Các nốt mụn mọc nhiều dần lên rồi liên kết với nhau thành các mảng to có đường kính khoảng vài cm, trông như mào con gà hay cái súp lơ.

Nốt sùi mào gà có thể lan ra xung quanh cơ quan sinh dục như vùng dưới bìu, xung quanh lỗ hậu môn, bên trong lỗ hậu môn, lỗ sáo, bao quy đầu, các nếp gấp bẹn… Một số trường hợp nốt sùi mào gà có thể to bằng nắm tay, tiết ra dịch và máu có mùi hôi thối, tanh.

Triệu chứng sùi mào gà ở nữ 

Do cấu tạo cơ quan sinh dục của nữ giới khá phức tạp nên bệnh thường khó phát hiện cũng như việc điều trị khó khăn hơn. Một số triệu chứng để nhận biết là:

- Các biểu hiện đầu tiên thường là trên môi lớn, môi bé, âm đạo, khu vực âm hộ, quanh lỗ hậu môn, lỗ tiểu, tầng sinh môn, màng trinh, cổ tử cung… xuất hiện các u nhú màu hồng tươi hoặc trắng đục, mềm. Chúng mọc tập trung thành mảng lớn trông như cái súp lơ, không gây đau hay ngứa nhưng dễ bị chảy máu.

- Khi quan hệ tình dục hay các tiếp xúc khác, nốt sùi mào gà dễ bị vỡ gây chảy máu, nhiễm trùng, tổn thương tại các điểm trên. Người bệnh mệt mỏi toàn thân, chán ăn, sút cân, đau rát khi quan hệ tình dục, giảm ham muốn tình dục.

- Ngoài các triệu chứng điển hình trên, bệnh sùi mào gà còn xuất hiện ở miệng khi quan hệ tình dục không an toàn bằng đường miệng, ở mắt, các ngón tay, ngón chân. Khi đó xuất hiện các nốt màu hồng trông gần giống mụn cóc, mọc liền kề với nhau thành từng cụm lớn. Bệnh sùi mào gà ở miệng rất dễ bị nhầm lẫn với bệnh nhiệt miệng, viêm họng nên cần cảnh giác.

Chẩn đoán sùi mào gà

Tổn thương sùi mào gà rất đặc hiệu, do vậy chẩn đoán chủ yếu dựa vào triệu chứng lâm sàng, nghĩa là dựa trên thăm hỏi về tiền sử tiếp xúc với nguồn bệnh và quan sát những sang thương đặc trưng. Nữ bị sùi mào gà cổ tử cung cần phải làm xét nghiệm phết tế bào cổ tử cung định kỳ hàng năm hoặc các xét nghiệm khác để phát hiện sớm loạn sản, ung thư.

Phương pháp điều trị sùi mào gà

Sùi mào gà hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, người bệnh có thể mang bệnh suốt đời ở tình trạng có biểu hiện triệu chứng hoặc không triệu chứng. Điều trị bao gồm 3 nhóm phương pháp chính, chỉ có tác dụng làm giảm triệu chứng hoặc loại trừ thương tổn mà không diệt được HPV.

- Dùng thuốc bên ngoài: Nốt sùi mào gà còn nhỏ, độc lập và mọc ở khu vực bên ngoài người bệnh có thể điều trị bằng cách chấm các dung dịch như acid Trichloaxetic 80-90%, dung dịch Podophyllotoxine 20-25% hoặc Imiquimod 5% trực tiếp lên vết thương định kỳ. Không bôi dung dịch lên các niêm mạc như bên trong âm đạo, cổ tử cung vì có thể gây bỏng niêm mạc.

- Các biện pháp vật lý như đốt lạnh nitơ lỏng, đốt điện, đốt laser CO2… có thể tiêu diệt được các nốt sùi mào gà mọc sâu bên trong.

- Phẫu thuật cắt bỏ hoặc nạo khối sùi mào gà được sử dụng trong trường hợp sùi lớn và lan tỏa. 

Phòng tránh sùi mào gà

Cách tốt nhất là quan hệ tình dục chung thủy với một vợ, một chồng.

Tránh quan hệ tình dục với những người mà bạn không biết rõ về tình trạng sức khỏe. Luôn sử dụng bao cao su đúng cách trong quan hệ tình dục. Mặc dù bao cao su không bảo vệ được 100% song đây là một phương pháp hiệu quả giảm nguy cơ mắc bệnh tình dục.

Vệ sinh cá nhân sạch sẽ, đặc biệt là bộ phận sinh dục rửa bằng xà phòng trước và sau khi quan hệ.

Khám sức khỏe định kỳ để sớm phát hiện ra bệnh.

Khám và kiểm tra sớm nếu có những triệu chứng, biểu hiện nghi ngờ.