Tại Hội nghị quốc gia về rối loạn sử dụng chất và HIV tại TP HCM ngày 3/8, bác sĩ Huỳnh Thanh Hiển, Bệnh viện Tâm thần TP HCM cho biết gần đây có nhiều loại ma túy mới xuất hiện như muối tắm, cỏ Mỹ, tem giấy. Các tiêu chí chính để xác định một chất ma túy là chất đó có thể gây nghiện, tác hại trên tâm thần, thần kinh và thể chất, có xu hướng sử dụng tăng liều và bị cấm bởi pháp luật.

Theo bác sĩ Hiển, các loại ma túy mới này không dương tính với các test nhanh phát hiện chất ma túy hiện có tại Việt Nam, gây nhiều khó khăn đối với công tác phòng chống. Trên thế giới vẫn chưa có phác đồ điều trị đặc hiệu. Điều quan trọng là giáo dục trẻ nhận biết để tránh xa những cuộc chơi mang tính nghiện ngập, không tò mò "thử cho biết".

Do có tác động trên hệ thần kinh nên ma túy có thể dẫn đến mất ngủ sau khi sử dụng đối với nhóm kích thích thần kinh và gây ngủ bù sau đó. Các triệu chứng loạn thần thường gặp là ảo giác, hoang tưởng, kích động hành vi. Sử dụng lâu ngày có thể gây biến đổi nhân cách, tiêu tốn nhiều tiền và mất khả năng học tập, làm việc, trộm cướp để có tiền thỏa mãn cơn nghiện.

Muối tắm

Là tên lóng của một loại ma túy có tên hóa học là mephedrone hay cathinone, hoặc hỗn hợp của cả 2 chất trên. Muối tắm chiết xuất từ lá cây khat, mọc dại nhiều tại vùng Trung Đông, bán đảo Ả Rập và vùng châu Phi. Loại ma túy này được đặt tên trùng với sản phẩm muối dùng pha bồn tắm thư giãn, làm đẹp da, nhằm qua mặt các cơ quan chức năng. 

Trên sản phẩm ma túy muối tắm có dòng chữ “not for human consumption”. Ảnh: elkhart

Trên loại ma túy này luôn có dòng chữ “not for human consumption”, tức không dùng cho con người. Cách sử dụng tương tự ma túy đá là đốt hít. Cơ chế tác động của chúng tương tự ma túy đá, cũng gây các triệu chứng loạn thần, ảo giác, dễ dẫn đến bạo lực cho chính bản thân và người xung quanh.

Cỏ Mỹ

Còn được gọi là cỏ Úc, cỏ Canada. Đây là từ lóng để chỉ một loại cần sa mới, hỗn hợp lá của nhiều loại thực vật và được tẩm các hoạt chất kích thích thần kinh. Trên bao bì cũng ghi “not for human consumption”. 

Cỏ Mỹ có thành phần đa dạng và phức tạp hơn muối tắm. Thành phần thay đổi tùy thuộc vào thị trường mà nhà sản xuất muốn nhắm đến. Nếu thị trường là một quốc gia ngăn cấm cần sa thì thảo mộc được thay thế bằng một loại lá khác. Theo các chuyên gia, có thể xem cỏ Mỹ là hỗn hợp ma túy và có tác động dược lý giống cần sa nhưng mạnh hơn, cộng với tác động giống ma túy đá nên rất nguy hiểm.

Tương tự muối tắm, cỏ Mỹ trước đây được bán trong các cửa hàng tiện lợi, tại các trạm xăng ở Mỹ và châu Âu. Hiện nay muối tắm và cỏ Mỹ bị đưa vào danh mục cấm của hầu hết quốc gia. 

Cỏ Mỹ được đóng gói trong bao bì và cuốn vào điếu thuốc lá để sử dụng. Ảnh: C.A

Tem giấy - bùa lưỡi

Loại này được bán dưới hình thức những miếng giấy nhỏ như con tem và có giá khá rẻ. Sử dụng bằng cách dùng lưỡi liếm như dán tem hoặc ngậm đầu lưỡi. Thực chất là miếng giấy được tẩm chất gây ảo giác LSD. Đây là chất gây ảo giác mạnh nhất được biết, chỉ vài chục mcg là có thể gây ảo giác và được xem là một trong 2 chất ma túy nguy hiểm nhất.

Cơ chế tác động của LSD khá phức tạp, thời gian bán hủy là 5 giờ nhưng thời gian tác động kéo dài đến 12 giờ và nếu dùng liều cao các triệu chứng loạn thần có thể kéo dài đến vài ngày.

Nhiều người dùng bùa lưỡi, cỏ Mỹ, muối tắm thay thế cho hàng đá. Ảnh: T.H

Theo bác sĩ Hiển, khi pháp luật cấm chất này thường sẽ có những chất mới chưa bị phát hiện và ngăn cấm thay thế vào nên cuộc chiến chống ma túy luôn đặt ra nhiều thách thức. Hiện trên thế giới có thêm 2 chất ma túy mới chưa xuất hiện tại Việt Nam là Benzylpiperazine và Gama hydroxyl-butyric. "Có lẽ do 2 chất này có tác động yếu hơn các chất kể trên nên mức độ lan rộng kém hơn", bác sĩ Hiển phân tích.