Chiều 3/7, Hội Mỹ thuật Trà Vinh họp báo về việc kỷ luật họa sĩ Nguyễn Nhân - tác giả bức tranh Biển chết. Ông Lê Văn Bài - Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật Trà Vinh - chia sẻ quyết định xử lý được căn cứ vào hành vi xâm phạm bản quyền tác giả của họa sĩ chứ không liên quan đến vấn đề nhạy cảm hoặc chính trị.

Ông Lê Văn Bài cho biết Biển chết là tác phẩm phái sinh từ bức ảnh Điêu đứng vì biển chết của nhóm nhà báo PVT - Thành Quang (báo Thanh Niên, số ra ngày 21/4/2016). Nhưng họa sĩ đã không xin phép nhóm tác giả. "Theo khoản 7, Điều 28 Luật Sở hữu trí tuệ nêu rõ: 'Làm tác phẩm phái sinh mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả đối với tác phẩm được dùng để làm tác phẩm phái sinh' là hành vi xâm phạm bản quyền", ông Bài nói.

Bức tranh "Biển chết".

Hội Văn học Nghệ thuật Trà Vinh cho biết thêm trong quá trình xử lý vụ việc, Hội nhận được email từ bạn đọc chỉ ra bức tranh Biển chết có chi tiết giống với bức Sông chết của họa sĩ Lê Thế Anh (Hà Nội). Bức vẽ của tác giả Hà Nội từng đoạt Huy chương Bạc Hội đồng nghệ thuật Hội Mỹ thuật Việt Nam, năm 2010. Hội cho rằng họa sĩ Nguyễn Nhân đã tham khảo ý tưởng từ bức ảnh Điêu đứng vì biển chết và bức tranh Sông chết để sáng tác Biển chết. Họa sĩ Nguyễn Nhân thừa nhận tranh Biển chết vi phạm bản quyền.

Theo ông Bài, ngày 23/1 vừa qua, họa sĩ Nguyễn Nhân viết tường trình thừa nhận tác phẩm "phóng tác từ ảnh chụp trắng đen, đã một phần nào đó sao chép bản quyền" và gửi lời xin lỗi tác giả ông chưa biết tên. Ngày 17/3, Hội Văn học Nghệ thuật Trà Vinh quyết định "cảnh cáo, thời gian thử thách là một năm" với ông Nguyễn Nhân, thu hồi giải Ba cuộc thi Sáng tác Mỹ thuật tỉnh Trà Vinh năm 2006 và hơn 3,2 triệu đồng tiền thưởng, kinh phí hỗ trợ sáng tác.

Bài báo có bức ảnh gốc được họa sĩ Nguyễn Nhân phóng tác.

Ngoài ra, ông Nhân phải "nộp lại tang vật là bức tranh Biển chết". Ông cũng không được tham gia cuộc thi Mỹ thuật do Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh tổ chức trong thời gian thử thách. Quyết định này sau đó bị tác giả và Hội Mỹ thuật Việt Nam phản đối.

Hội giải thích việc "thu giữ bức tranh" chỉ nhằm đảm bảo nội dung tác phẩm không bị làm sai lệch trong quá trình xử lý hoặc có khiếu nại, phản ánh. Sau này, khi hoàn tất việc xử lý, Hội sẽ trao trả tranh cho họa sĩ.

Hội Văn học Nghệ thuật Trà Vinh nhấn mạnh quyết định xử lý mang tính nội bộ của Hội, không điều chỉnh hay hạn chế hoạt động nghề nghiệp, hoạt động xã hội của họa sĩ Nguyễn Công Nhân.

Bức tranh "Sông chết" của họa sĩ Lê Thế Anh.

Hội nói thêm năm 2009, họa sĩ Nguyễn Nhân từng "sao chép" tác phẩm Giai điệu mùa xuân của họa sĩ Nguyễn Lâm thành tác phẩm Giai điệu tháng Tư để đăng trên tạp chí Văn nghệ Trà Vinh. Khi bị phát hiện, họa sĩ Nguyễn Nhân đã tường trình và thừa nhận vụ việc.

Vĩ Thanh