Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo: “Nói vậy nhưng kiếm được người đàng hoàng cho mướn nhà lâu dài không dễ chút nào.”

Thuê phòng hay thuê nhà tại Little Saigon, giá cả cùng có sự tương đồng ở điểm càng gần khu Phước Lộc Thọ trên đường Bolsa thì giá càng cao, xa dần, giá bớt dần đi theo khoảng cách.

Thí dụ, một căn nhà có bốn phòng ngủ, ba phòng tắm và một phòng khách ở gần chợ ABC trên đường Bolsa, thành phố Westminster cho thuê giá $3,500/tháng trong lúc căn nhà cũng tương tự mà lại có sân vườn rộng rãi ở góc đường State College và đường Lincoln, thành phố Anaheim, xa Little Saigon, chỉ có $3,200/tháng.

Sự khác biệt này là do một căn nhà ở sát Phước Lộc Thọ và một căn cách trung tâm Little Saigon 22 dặm, tương đương với 30 phút lái xe. Tuy nhiên, nếu căn ở xa mà lại mới được sửa sang, mới mẻ, thì giá tiền vẫn có thể ngang bằng hoặc cao hơn.

Vừa đăng báo là có người thuê

Ở Little Saigon, gần như từ trước đến nay, nhà hoặc phòng cho thuê lúc nào nhu cầu cũng vượt quá nguồn cung ứng. Nhưng điều này không có nghĩa là tìm đúng người để cho thuê là chuyện dễ dàng.

Nhu cầu thuê phòng hay thuê nhà cao đến nỗi, vừa đăng báo là lập tức có người gọi đến, yêu cầu cho coi liền.

Với một số đông chủ nhà, thời gian tuyển chọn người thuê là thời gian “khủng khiếp” nhất.

“Vẫn biết phải hết sức cẩn thận và tìm đúng người thuê nhà, nhưng thực sự, đây là thời gian đối với tôi là ‘khủng khiếp’ nhất. Gì mà một ngày có tới 30 người đòi vô coi phòng. Có người ‘nỡ lòng’ gọi tôi lúc 1 giờ đêm,” ông John Trần Giàu, ở Garden Grove, kể.

Ông Nguyễn Văn Chương, cư dân Stanton, căn dặn: “Cứ từ từ, đừng hấp tấp bạ ai cũng cho vô nhà mình là sẽ hối hận dài dài.”

Cho thuê nguyên căn nhà, chủ nào cũng muốn người thuê ở lâu bền nên thường đòi hỏi phải ký hợp đồng ít nhất là một năm, cộng với tiền “deposit” thường bằng tiền thuê một tháng.

Kinh nghiệm truyền nhau, những người cho thuê nhà có một số đòi hỏi nhất định mà người thuê phải có như bằng lái hay “ID.” “Có ‘ID’ rồi mình mới biết người đó là ai, tên thiệt là gì. Rồi khi kiểm soát ‘credit’ người ta, biết tên người ta rồi, mình mới biết là mình kiểm soát ai chứ,” bà Linda Loan Phạm, ở Westminster, nói.

Dĩ nhiên chủ nhà thường đòi hỏi người thuê chứng minh mức thu nhập trước khi dọn vô. Theo tính toán của người bản xứ, tiền nhà chỉ được bằng 1/3 tiền lương là tối đa.

“Nhưng, người Việt mình hay ‘xí xóa’ cho nhau. Có khi tiền nhà gần bằng nửa tiền lương, tôi cũng để cho dọn vô nếu tôi thấy đó là người đàng hoàng, ăn nói có lễ độ,” ông Jack Hùng Lâm, ở Garden Grove, nói. “Tôi có căn nhà ở Huntington Beach cho thuê chừng mười năm rồi.”

Ông tâm sự: “Lúc đầu tôi thấy tiền nhà có vẻ quá cao so với tiền lương của anh này, gần bằng phân nửa rồi. Nhưng tôi nhận thấy anh ấy là người đứng đắn, cô vợ cũng là dân học thức và mấy đứa con rất lễ phép nên nhận lời đại. Nói chung là mình vừa nhận xét người ta, vừa tin vào linh tính nên tôi muốn giúp. ‘Cứng’ như người Mỹ thì quá đáng đối với người mình.”

Ông cười xuề xòa: “Đối với người mình, tiền nhà là chính chứ chi tiêu khác thì nhịn được. Đó, nếu tôi cứ theo ‘công thức’ của người Mỹ thì đâu có người thuê rất hợp ý này đâu. Ở đời, dễ dãi được cho nhau mới là đáng quý.”

Đối với những người chủ cho thuê nguyên căn nhà, tư cách của người thuê là một trong những yếu tố hàng đầu, có khi quan trọng hơn cả tiền lương.

Ông Jack tiếp: “Quan trọng nhất là người thuê phải cho tôi niềm tin. Tin rồi, tôi không cần phải theo dõi người ta nữa. Miễn là từ đầu tháng tới mùng năm là tôi nhận check. Có khi mỗi năm, một lần, tôi mới ghé qua, đứng bên ngoài, chào hỏi xã giao thôi.”

Tin tưởng người thuê, có chủ nhà còn ít ghé nhà hơn ông Jack nhiều.

Ông Trương Đình Thuận, có nhà cho thuê ở Westminster, nói: “Tôi ở trên Los Angeles nên chỉ dám nhận người có ‘housing’ thôi. Ít tiền hơn nhưng đỡ phải lo. Tháng nào cũng có tiền đúng ngày và người thuê không dám làm nhà mình hư hao vì có ‘housing’ kiểm tra hàng năm. Sáu năm rồi tôi không ghé nhà (cho thuê) lần nào. Mỗi năm, tôi gởi thợ tới sơn bên ngoài một lần thôi. Vườn tược thì người thuê tình nguyện làm rồi.”

Càng gần Bolsa giá càng cao

Cho thuê phòng, chủ nhà cũng có những điều phải quan tâm.

Tương tự như nhà, càng gần phố Bolsa thì giá phòng càng cao hơn là ở xa.

Trung bình, một căn phòng chừng 100 sqft, giá từ $350 đến $450 nếu ở ngay tại Little Saigon, nhưng chỉ còn từ $300 đến $380 nếu cách trung tâm chừng 30 phút lái xe. Đây là giá chỉ bao luôn gas, điện, nước. Còn việc giặt, sấy, Internet và được sử dụng bếp hay không lại là chuyện khác.

Tiếp tục câu chuyện của ông John Trần Giàu và thời gian “khủng khiếp” của ông, ông kể: “Từ lúc rao trên báo đến lúc cho thuê được phòng, tôi phải gặp và tiếp chuyện chừng 60 người. Sáu mươi người mà chỉ chọn được một người thôi. Phải kỹ như vậy thì mới tránh được phiền toái về sau.”

Với người thuê phòng “master bedroom” thì việc tiên quyết đối với ông là chỉ được một xe.

“Tôi có thể chấp nhận hai người ở chung một phòng được, nhưng chỉ cho một xe duy nhất. Mình không muốn làm phiền lối xóm. Người Việt đã mang tiếng quá nhiều về chuyện này, tôi không muốn người chung quanh nhìn mình bằng ánh mắt ‘lườm lườm.’ Ai ở nhà tôi đều đậu xe trên sân thôi,” ông dứt khoát.

Nhưng nhờ vậy mà hai anh sinh viên đại học UCI không quên sự kỹ lưỡng của ông. “Họ ở bốn năm và vừa dọn ra hồi năm ngoái, một người có việc ở New York, một người ở Texas. Nhưng họ lại giới thiệu người em đến thuê. Cậu này cũng rất lịch sự và ngăn nắp,” ông cười vui vẻ.

Anh Khương Nguyễn, có phòng cho thuê ở Stanton cũng rất sợ thời gian tuyển lựa người ban đầu. “Gặp người hấp tấp, chưa coi phòng kỹ mà đã đặt cọc là em không nhận. Kinh nghiệm cho thấy là họ sẽ đi coi thêm và sẽ đổi ý. Khi họ đổi ý, mình phải trả tiền cọc lại cho họ, rất mất công và bực mình vì khi giữ tiền họ, mình không cho người khác coi phòng.”

Lý do anh Khương phải trả tiền cọc lại rất thực tế. “Người ta không thích ở nhà mình, nếu mình giữ luôn tiền cọc thì họ sẽ tiếc tiền nên ráng ở. Nhưng nếu ngay từ đầu mà đã không vui với nhau như vậy thì làm sao mà có chuyện lâu dài được. Thôi thì mình chịu thiệt thòi vài trăm bạc mà đường dài, mọi người cùng vui vẻ với nhau. Thử nghĩ đi, người đã đặt cọc cho mình để giữ phòng mà khi đổi ý lại dám mở miệng ra đòi lại là người mình không muốn vô nhà mình rồi.”

Khu Little Saigon, chỗ ở hiếm, người cần thuê nhiều, nhưng tìm được người đứng đắn để ở lâu dài là mối ưu tư của bất cứ chủ nhà nào.